De voorgereiding- Sarbatoare Secerisului

Ik kan het woord nog steeds niet fatsoenlijk uitspreken, sarbatoare secerisului, maar het betekend zoiets als "viering van de oogst". Iets wat in Protestants Nederland bekent staat als Dankdag voor gewas en arbeid. Op een goed moment in het najaar komt de hele gemeente dan op een woensdag (of vrijdag in de vissersdorpen) bij een om God te danken voor de oogst. Nu is dat in de stad altijd een beetje ongemakkelijk, want daar heb je natuurlijk geen idee hoe de oogst was. Vandaar dat het in Nederland ook dankdag voor gewas én arbeid heet. En dat houdt in dat er dan ook voor alle arbeid van het afgelopen jaar wordt gedankt. Voor mij was het altijd een moment van terugkijken welke verwachte en onverwachte dingen er dat jaar weer waren gebeurd.

Terug naar Moldavië. Hier wordt de dankdag in iedere kerk weer op een andere zondag gehouden. Ik was toevallig in Cineseuti dit weekend terwijl er sarbatoare secerisului was. Ik wist dit niet van te voren, hoewel ik het wel stiekem gehoopt had.

Toen ik hier vrijdag aankwam om half 7 waren de voorbereidingen al in volle gang. Vanaf ’s ochtends 10 uur hadden een stuk of vijf vrouwen broden gebakken. Tot een uur of tien ’s avonds heb ik geholpen met het rollen van het deeg voor de placinta’s. Zaterdag stonden alle vrouwen van de kerk weer in de keuken. Ook alle oudere vrouwen waren gekomen en er ontstonden twee groepen. De oudere vrouwen zaten buiten alle groenten schoon te maken en sarmale te vouwen, en de jongere vrouwen maakte binnen de placinta’s en het vlees klaar.

Qua hygiëne werkt het hier heel anders dan in Nederland. Met de lepel waarmee geproefd wordt, wordt ook weer mee geroerd, en de handdoeken wil je liever niet zien. Maar goed, alles wordt gebakken en gekookt, dus door de hitte zullen veel bacteriën wel gedood worden. De keuringsdienst van ware zou hier gillend wegrennen, maar uit ervaring weet ik dat je in Moldavië het beste maar kunt genieten van het eten zonder er verder al te veel bij na te denken.

Alle typisch Moldavische gerechten kwam ik trouwens weer tegen in de keuken. Van 1 gerecht snap ik niet waarom het ooit is uitgevonden. Sarmale. Het is een soort rijst met wortel, vlees en kruiden die je dan in een slablaadje oprolt en in een grote pan stopt. Die pan wordt later nog op het vuur gezet en het gerecht wordt dan verhit. Het is ongelofelijk veel werk om te maken. Ja, het is op zich niet verkeerd om te eten, maar met gewoon rijst en vlees zou iedereen ook tevreden zijn, lijkt me. In ieder geval heb ik zaterdag een paar uur met een paar oude dames slablaatjes gerold.

Met geen pen of toetsenbord valt trouwens te beschrijven hoe het is om tussen de Russisch en Roemeens kakelende vrouwen te werken. Iedereen weet schijnbaar wat ze moet doen en is hard aan het werk. Zaterdagavond was ik bekaf! Ik heb diep respect voor deze vrouwen die zondagochtend om 3 uur ‘s nachts opstonden om nog de laatste dingen te koken. En ze vertelde me dat ze maandag weer terug kwamen om alles op te ruimen en af te wassen. Natuurlijk hebben ze samen lol en wordt er ook samen gegeten. (Volgens mij was een kwart van de placinta’s al op voordat de dankdag begonnen was!). Maar toch heb ik een diep respect voor deze vrouwen!